FastEhome.com- Đăng kí mở Shop bán hàng miễn phí Tòa án tối cao Mỹ khẳng định rằng người dùng có thể kiện App Store với cáo buộc chống độc quyền, và nó có thể mở ra một tương lai rất khác cho những người đang sử dụng kho ứng dụng trực tuyến - nơi bạn có thể cài được app từ nhiều nguồn khác nhau kể cả trên iPhone, nhưng chất lượng, độ tiện lợi và độ an toàn thì chưa chắc sẽ được như bây giờ. Vụ kiện Apple v. Pepper Đây là một vụ kiện độc quyền do Robert Pepper đứng ra nộp đơn vào năm 2011 đại diện cho một nhóm người dùng, nguyên đơn nói rằng mô hình hoạt động của App Store là độc quyền không lành mạnh. Apple chỉ cho phép người dùng tải app thông qua App Store mà thôi, và Apple cũng đang giữ lại 30% doanh thu từ việc bán ứng dụng. Nguyên đơn cho rằng chi phí này sẽ bị áp xuống cho người dùng, và họ chẳng có cách nào khác để mua app. Trong 8 năm qua, Apple đã nói rằng những người mua app này không có quyền (về mặt pháp lý) để khởi kiện. Apple dẫn lại một án lệ vào những năm 1970 (Illinois Brick Co. v. Illinois) nói rằng những "người mua gián tiếp" thì không thể kiện độc quyền. Ngoài ra Apple tranh luận rằng trong trường hợp của App Store thì lập trình viên chính là khách hàng của Apple, không phải là người dùng cuối, nên chỉ có các lập trình viên mới có thể kiện Apple mà thôi. Một tòa án cấp thấp đồng ý với diễn giải của Apple, nhưng Tòa phúc thẩm thì không và đứng về phía nguyên đơn, thế nên Apple đem vụ kiện này lên Tòa án tối cao. Ngày hôm qua Tòa tối cao đã ủng hộ quyết định của Tòa phúc thẩm, và cho rằng các nguyên đơn có đủ quyền để kiện Apple. Chúng ta vẫn chưa biết liệu Apple có vi phạm luật chống độc quyền hay không. Vì sao Tòa tối cao đưa ra phán quyết chống lại Apple? Tòa quyết định rằng việc sử dụng app store thì khác biệt so với việc mua bán hàng hóa trong chuỗi cung ứng của sản phẩm vật lý. Quay lại vụ án Illinois Brick, đây là một công ty thương mại truyền thống, khi đó bang Illinois kiện một công ty gạch vì thao túng giá. Bang này nói rằng công ty đã bán sản phẩm của mình cho một đơn vị thầu với giá được thổi lên cao, đơn vì thầu này lại bán gạch cho một thầu khác, và công ty này đã được thuê trong một dự án xây dựng của chính phủ. Tòa không chấp nhận vụ án này do nó đã bị chuyển "qua tay" nhiều mối liên kết trong chuỗi. Trong khi đó, người dùng iPhone thì trực tiếp sử dụng App Store, tức có mối quan hệ trực tiếp với Apple. Như lời thẩm phán Elena Kagan nói, người dùng có trải nghiệm mua hàng trực tiếp với Apple khi mua app. Mặc dù Apple nói rằng họ có thu "hoa hồng 30%" nên họ khác biệt với các nhà bán lẻ trực tiếp nhưng tòa nói rằng điều này không có ý nghĩa. Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo trong vụ án này? Theo Mark Rifkin, người đại diện cho nguyên đơn trong vụ Apple v Pepper, vụ kiện này có thể sẽ được trả về lại cho Tòa phúc thẩm xử lý tiếp, sau đó lại tiếp tục trả về cho tòa cấp thấp hơn nơi mọi thứ bắt đầu. Nhưng lần này, tòa sẽ bắt đầu nhìn vào các bằng chứng để chứng minh xem liệu Apple có thật sự vi phạm luật độc quyền hay không. Apple hiện đang nói rằng việc kiểm soát chặt App Store là cách giúp Apple bảo vệ người dùng và sự riêng tư. Ngoài ra Apple nói rằng lập trình viên cũng có thể bán app của họ trên nhiều thiết bị khác nhau, ví dụ như điện thoại Android, TV, các máy chơi game... Trong khi đó, nguyên đơn nói rằng các thiết bị khác không có ý nghĩa, họ cho rằng "việc iPhone nắm thị phần nhỏ hơn 50% không có nghĩa rằng Apple không nắm 100% thị phần app của iPhone". Vụ kiện vẫn sẽ tiếp tục diễn ra, và chắc chắn là sẽ còn dài. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu Apple thua vụ kiện này? Nguyên đơn muốn Apple hoàn lại tất cả số tiền đã từng được chi ra để mua app cho iPhone nhằm "đền bù cho những người mua, dù họ đang ở đâu trên thế giới, kể từ năm 2007 đến nay". Họ cũng muốn Apple cho phép các giải pháp mua app khác. Trong trường hợp Apple đưa ra được một cách hợp lý khác để đền bù cho người dùng, nguyên đơn cũng để mở khả năng chấm dứt vụ án. Nếu Apple thực sự thua kiện, nó sẽ tạo ra một án lệ quan trọng giúp việc kiện tụng các nền tảng khác trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên vẫn chưa rõ là án lệ này sẽ rộng tới mức nào, phải đợi kết quả cuối cùng mới buết được. iPad và iPhone là thiết bị được Apple quản lý rất chặt nên phán quyết có thể không áp dụng được cho những cửa hàng ứng dụng khác. Rifkin sử dụng Google Play Store như là một ví dụ cửa chợ ứng dụng không độc quyền và khỏe mạnh. Ngay cả với các máy console, ngoài cửa hàng online ra thì nhà sản xuất cũng có cung cấp bộ cài qua đĩa. Morgan Reed, chủ tịch nhóm The App Association, cho rằng vụ kiện này nếu Apple thua có thể sẽ không giúp gì được cho người dùng. Khi các công ty thấy Apple bị kiện như vậy, và bản thân Apple cũng thế, họ sẽ tìm cách né tránh việc bán app trực tiếp cho người dùng, lúc đó lập trình viên của app sẽ phải tự xử lý thanh toán, sau đó chuyển tiền thủ công cho Apple như là phí hoa hồng. Quá trình này phức tạp, rủi ro cao hơn và chậm hơn nhiều. Nếu Apple thắng, liệu vụ kiện này có còn quan trọng? Tất nhiên, vì Tòa tối cao vừa đưa ra một quyết định quan trọng cho phép người dùng kiện các nền tảng bán app trực tuyến. Và cũng dĩ nhiên rằng đi kiện thì chưa chắc sẽ thắng. Liệu người dùng có đi kiện các nền tảng khác không? Người dùng cũng có thể đi kiện các nền tảng khác nhiều hơn, tức là các cửa hàng app trực tuyến sẽ bỗng nhiên phải đối mặt với hàng tá vụ kiện bất ngờ. Tuy nhiên không phải ai cũng có động lực đi kiện, và cũng không có gì đảm bảo họ sẽ thắng vì mỗi vụ án đều có những tình tiết khác nhau. Vậy liệu vụ kiện này có phải là bước lùi của công nghệ? Vụ án Apple v. Pepper đã bắt đầu từ gần 10 năm trước, trước các nỗ lực thay đổi luật chống độc quyền hiện nay. Tòa tối cao cũng đang ủng hộ một quyết định từ năm 2017, đã rất lâu kể từ khi các bộ luật được chỉnh sửa. Vậy nên các câu hỏi sẽ là liệu nó có còn phù hợp hay không? Và nếu Apple mở ra nhiều phương thức cài đặt ứng dụng khác lên điện thoại của mình, thì liệu có đảm bảo về hiệu năng và độ an toàn cho người dùng? Chúng ta vẫn biết rằng rất nhiều mối nguy hiểm dành cho thiết bị Android đến từ việc phân phối ứng dụng không thông qua Play Store, và việc tương tự có thể ảnh hưởng tới người dùng. Và khi phân phối app qua các cửa hàng khác, làm sao đảm bảo được chất lượng app tốt (quy trình xét duyệt của Apple cực kì khó, khó hơn bất kì kho ứng dụng nào khác). Bạn nghĩ sao về vấn đề này?
